THE GIRL IN THE MUSEUM

Ένας μικρός οικισμός, γνωστός ανάμεσα στους Τσιριγώτες, αλλά άγνωστος για την υπόλοιπη Ελλάδα. Χτισμένη σε στρατηγική τοποθεσία, παρείχε προστασία στους κατοίκους της από τις επιθέσεις των πειρατών, χαρίζοντάς τους παράλληλα μια μαγική θέα στο φαράγγι κάτω από τον λόφο της, στα γύρω βουνά, και στο Ιόνιο.

 

Δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς τη μυστικιστική εμπειρία που βιώνουν οι επισκέπτες και οι λιγοστοί κάτοικοί της, παρόλα αυτά, θα κάνω μια προσπάθεια. Λούζεται από το φως του ήλιου όλες τις ώρες της ημέρας, ο αέρας μυρίζει φασκόμηλο, και συχνά ακούγονται τα δυνατά βελάσματα των αγριοκάτσικων της περιοχής που συνομιλούν από μακρινές αποστάσεις. Δεν έχω βρεθεί εκεί άλλη εποχή, μονάχα καλοκαίρι. Μαντεύω όμως πως και τις υπόλοιπες εποχές, ο τόπος θα είναι το ίδιο όμορφος. Το φθινόπωρο θα έχει ένα γλυκό κρύο, τον χειμώνα θα φτάνει ως την κορυφή του λόφου η αλμύρα της φουρτουνιασμένης θάλασσας, και την άνοιξη θα πρασινίζουν όλα.

 

Κατηφορίζοντας προς την είσοδο του χωριού, ο περιπατητής αντικρίζει μερικά από τα παλαιότερα σπίτια του νησιού, αυθεντικά δείγματα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του Μυλοποτάμου. Τα σπίτια αυτά δε θυμίζουν σε τίποτα τα δικά μας. Οι τοίχοι τους είναι εξαιρετικά χοντροί, τριπλάσιοι σε μέγεθος από αυτούς που έχουμε συνηθίσει. Διαθέτουν φροντισμένη κατασκευή και πολλούς βοηθητικούς χώρους στα υπόγεια ή σε προσκτίσματα. Στην κύρια όψη τους συνήθως θα δούμε βενετσιάνικα πώρινα ανάγλυφα, περιθυρώματα, διακοσμημένα επίκρανα και μπαλκόνια με περίτεχνες σιδεριές.

 

Πολλά απ’ αυτά ήταν θερινές κατοικίες κι έτσι διέθεταν όλες τις ανέσεις που θα έπρεπε να έχει μια καθωσπρέπει εξοχική έπαυλη. Μεγάλες αυλές, μαγειρεία, αποθήκες για τη συγκέντρωση της παραγωγής των κτημάτων, στάβλους, πατητήρια, στέρνες κ.α. Ένα παράδειγμα που ξεχωρίζει, είναι το αρχοντικό του καθηγητή Γεώργιου Φωτεινού. Για να το βρει κάποιος, θα πρέπει να γνωρίζει καλά τα βήματά του, μιας και πλέον στέκει σε κακή κατάσταση, αφύλακτο και κρυμμένο πίσω από αγριόχορτα.

 

Προχωρώντας προς την πλατεία του χωριού, αμέσως παρατηρούμε το εντυπωσιακό αγγλικό σχολείο που χτίστηκε εκεί κατά την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Και δίπλα του, η μνημειακή πύλη μιας ενετικής καστροπολιτείας. Η είσοδος είναι ελεύθερη και στους δύο αρχαιολογικούς χώρους όλες τις ώρες της ημέρας - και της νύχτας. Δεν υπάρχει καμία φύλαξη.

 

Εντός της καστροπολιτείας ή αλλιώς του φρούριου, υπάρχει μια ολόκληρη γειτονιά που θυμίζει λαβύρινθο, με οικίες σε -περίπου- καλή κατάσταση και εννέα εκκλησίες με βυζαντινές και μεταβυζαντινές τοιχογραφίες. Στην πύλη του φρουρίου, δεσπόζει ο θυρεός με τον φτερωτό Λέοντα του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, να κρατά βιβλίο με την επιγραφή: «PAX TIBI MARCE EVANGELISTA MEUS, MDLXV», που σημαίνει «Ειρήνη σοι Ευαγγελιστά μου Μάρκε, 1565». Το μέρος ανακατασκευάστηκε και ενισχύθηκε το 1565, λίγα χρόνια μετά την επιδρομή του αρχιναύαρχου του οθωμανικού στόλου Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα στον Άγιο Δημήτριο. Ολόκληρος ο οικισμός είναι χαρακτηρισμένος διατηρητέος και η ρυμοτομία του παρουσιάζει μεγάλο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον.

 

Σε κοντινή απόσταση από την Κάτω Χώρα, βρίσκονται το μαγικό σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, ο Λιμνιώνας, ο Μυλοπόταμος, οι μύλοι του Μυλοποτάμου και η παραλία Καλάμι. Για να ζήσεις μια από τις ωραιότερες ημέρες, εμπιστεύσου με και κάνε τα εξής: πρωινό μπάνιο στο Καλάμι, μεσημεριανό φαγητό στον Πλάτανο -το εστιατόριο στην πλατεία του Μυλοποτάμου- και απογευματινή εξερεύνηση στην Κάτω Χώρα, καταλήγοντας στις άκρες του κάστρου της για το ηλιοβασίλεμα.

​

​